Finansal Performans Yönetimi ve Aşmaları

Finansal Performans Yönetimi ve Aşmaları

İstinasız her ticari işletmenin nihai amacı kar elde etmek, şirket değerini artırmak ve sermaye geri dönüş sürelerini optimize etmektir. Şirket yönetimlerinin stratejilerinin ve alacakları hemen tüm kararların, finansal performansa olumlu ya da olumsuz bir etkisi olacaktır. Şirketlerin içinde bulunduğu finansal durumları da strateji, iş yapış modelleri ve aldıkları kararların bir yansımasıdır. Başka bir deyişle finansal performansımıza işimizin aynasıdır gözü ile de bakabiliriz. Finansal performans yönetimi ile amaçlanan sadece karlılık, değer yaratma, sermaye geri dönüş süresi ve borç geri ödeme kabiliyetini test etmek ile sınırlı değildir. İyi bir finansal yönetim alınan kararların şirket performansına pozitif ve negatif etkilerini ölçebileceği gibi alınacak yeni kararların olası etkilerini öngörmemize de imkan sağlayacaktır. ‘Finansal Performans Yönetimi’ kapsamında finans yöneticileri şirketin parasını en doğru şekilde yönetmek dışında şirket iş modelinin geliştirilip performansın arttırılmasına da çok önemli bir katkı sağlanabilir.  Asıl amaç şirketteki olumlu veya olumsuz gidişatın nedenlerini irdelemek ve geliştirici ya da düzeltici tedbirlerin alınmasına imkan sağlamaktır.

Finansal Performans Yönetiminin Aşamaları:

  1. Finansal Check-Up: Sürecin ilk aşamasında amacımız şirket performansının mevcut durumunu ölçebilmektir.  
  2. Yatırımcı Açısından Performans Değerlendirme:

Nakit akış projeksiyonları üzerinden kritik önemdeki finansal performans kriterleri hesaplanır ve beklentiler ile uyumlu olup olmadığı test edilir.

  1. Sermaye Maliyetinin (WACC) Hesaplanması
  2. Sermaye Geri Dönüş Süresinin (Pay-back Period) Hesaplanması
  3. İskontolu Nakit Akış (Discounted Cash Flow) Yöntemi ile Şirket Değerinin Hesaplanması
  4. Nakit Akışı Üzerinden Şirket Karlılığının (IRR) Hesaplanması
  5. Finansal Kuruluşlar Açısından Performans Değerlendirme:

Çoğu şirket faaliyetleri devam ettirebilmek için kredi kullanmaya ihtiyaç duyar. İhtiyaçlarla uyumlu kredilerin öngörülen vade, nakit akışına uygun geri ödeme planı ve maliyetler ile kullanılabilmesi için şirketin nakit akışının borç geri ödeme kabiliyetinin yüksek olması gereklidir. Bu amaçla nakit akış projeksiyonları üzerinden aşağıdaki analizlerin yapılması gerekir.  

  1. Borç Servis Karşılama Oranına (BSKO) göre şirketin borç geri ödeme kabiliyetinin ileriye yönelik dönemler (ay, 3 ay, 6 ay ve yıl) için ölçülmesi
  2. Stres Testi
  3. Dış Kaynak İhtiyacı Varsa Belirlenmesi
  4. Kaynak Fazlası varsa Kullanım Alanlarının Tespit Edilmesi
  5. İş Modeli Değerlendirme ve Geliştirme: Bu aşamada aşağıda belirtilenler gibi parametrelerin değişiminin finansal performansa etkisi ölçülür. Amaç performansa olumlu olarak etki eden değişimleri tespit ederek şirketin iş yapış şekillerini bu doğrultuda geliştirmeye çalışmaktır. Satış vadelerini kısaltmak gibi bazı değişimler kolay olmayacaktır ve şirketin pazar payında azalmaya neden olabilir. Bu durumun önüne geçmek için kar marjından taviz vermek, daha düşük fiyatla ürün satmak ve sürümden kazanmaya yönelmek gerekebilir. Borç geri ödeme vadelerini uzatmak da piyasa koşullarına bağlı olarak şirket yönetimini zorlayabilir ve vade farkı nedeni ile maliyetleri arttırıcı etki yapabilir. Bu nedenlerle bir parametrenin değişiminin etkileri üzerinde değerlendirme yaparken doğrudan etkileşim halinde olduğu diğer parametrelerin de ne şekilde değişebileceğini senaryo analizleri şeklinde topluca dikkate almak çok daha sağlıklı sonuçlar verecektir. Farklı fiyat seviyelerine bağlı talep tahminleri yapmak özellikle satış projeksiyonları yaparken faydalı olacaktır. Senaryo analizlerini yapılandırırken piyasaya hakim olmak ve arz ile talebin ne şekilde gerçekleştiğinin farkında olmak da önemlidir.
  6. Satış Koşulları: Fiyat, vade, hacim, stoklu üretim, siparişe göre üretim vb.
  7. Tedarik Koşulları: Fiyat, vade, hacim, konsinye alım imkanlarının geliştirilmesi vb.
  8. Üretim Planlama: Sabit ve değişken giderlerin ayrıştırılması, üretimde kullanılan makineler ve üretim hatları bazında maliyetlerin farklı vardiya çalışma durumlarına göre saat bazında çıkartılması ile farklı üretim senaryolarının ürün ve müşteri bazında hesaplanması. Bu sayede maliyet optimizasyonu yapılması, tasarruf sağlanması ve şirket rekabet gücünün geliştirilmesi.
  9. Stok Yönetimi: Ürün grupları ve müşteriler bazında yapılacak üretim optimizasyonu çalışması baz alınarak stok seviyesi optimizasyon çalışması yapmak. Bu sayede ham madde, yarı mamul ve mamul stok seviyelerini azaltarak işletme sermayesi ihtiyacını azaltmak.
  10. Maliyet Yönetimi: Şirket reklam, tanıtım, promosyon, satış ve pazarlama maliyet kalemleri ile özellikle şirket gelir kalemlerinin korelasyonu üzerinde çalışmalar yapmak ve özellikle düşük korelasyonu olan kalemlerde tasarrufa yönelmek.
  11. Ölçek Analizleri: Şirketin mevcut ve yeni yatırım projelerinde risk ve getiri ilişkisini optimize edecek kapasitenin belirlenmesine yönelik senaryo analizleri yapmak.
  12. Risk Analizi ve Yönetimi: Satış, maliyet, döviz kurları, faiz, enflasyon oranı vb. parametrelerin değişimi durumunda finansal performansı, hassasiyet ve senaryo analizleri yapmak sureti ile, ölçerek özellikle majör riskleri tespit etmek ve iyileştirmeye yönelik tedbirler almak.