Öncelikle bize Bomaksan firmasından ve faaliyet alanlarından bahsedebilir misiniz?

1986 yılında Konya’da kurulan Bomaksan, kurulduğu günden bugüne HVAC sektöründe Tesisat Mühendisliği alanında, müşterilerine sistem tasarımından uygulamaya, satış sonrası servisten bakım hizmetlerine kadar tüm süreçleri kapsayan çözümler sunan bir firmadır.

Son yıllarda, küresel ısınma ve tüm dünyada giderek artan çevre bilinci nedeniyle Endüstriyel Havalandırma, Gaz Arıtımı ve Filtrasyon sektörü özel bir önem kazanmıştır. Yapılan yeni düzenlemelere paralel olarak Toz Toplama, Gaz Arıtımı ve Filtrasyon cihazları üretimine de başladık. Çeşitli endüstriyel tesislerin toz, gaz ve duman problemlerine yönelik Jet-Pulse filtreler, santrifüj fanlar, siklonlar ve yağ buharı filtreleri üretiyoruz. Gaz Arıtımı alanında da hizmet veriyoruz.

Bomaksan hangi sektörlere hangi çözümleri sunuyor?

Ülkemizde, endüstriyel toz toplama ve filtrasyonu alanında en geniş ürün gamına sahip firma olarak öne çıkıyoruz. Endüstriyel alanlardaki tozsuzlaştırma, hava filtrasyonu, gaz arıtımı ve yağ buharı filtrasyonu alanında müşterilerimize projelendirme, teknik şartname oluşturma, teknik şartnameye uygun ürünlerin tasarımı, imalatı ve montajı gibi çözümler sunuyoruz. Ayrıca BOA AIR markamızla geniş ve kalabalık ortamların havasını temizlemek üzere “Temiz Hava Dolapları” üretiyoruz.  Tamamen kendi tasarımımız olan Temiz Hava Dolapları, H14 sınıfı HEPA Filtreleri ve yüksek kapasiteli ve verimli EC Fanları sayesinde geniş ve kalabalık iç mekanların havasını virüs, bakteri gibi mikroorganizmalardan efektif bir şekilde temizleme özelliğine sahip.

Pandemi dönemi kapsamında riskli mekanlar ve alanlar nereler? Bu alanlarda nasıl tedbirler alınmalı?

Sosyal mesafe kurallarının uygulanmadığı, insanların kendilerinin ve diğer insanların sağlığını ve güvenliğini görmezden geldiği her yer risk faktörü taşımaktadır. Ancak, elbette riskin en yüksek olduğu yerler hastanelerdir. Hastanelerin tüm bölümleri pandemiden bağımsız olarak enfeksiyon riski taşımaktadır. Bu sebeple hastanelerin merkezi havalandırma sistemleri de diğer ticari işletmelere nazaran daha farklı tasarlanmaktadır. Ancak özellikle pandemi sürecinde hastanelerin de alması gereken ek çeşitli önlemler bulunmaktadır. Bunların belki de en önemlisi enfekte hastaların bulunduğu yoğun bakım ünitelerinin hava basıncını pozitiften negatife çevirmektir. Pozitif basınçlı oda demek, dışarıdan içeriye virüs ve mikrop gelmeyen oda demektir. Negatif basınçlı oda ise, içeriden dışarıya virüs ve mikrop gitmeyen oda demektir. Normal şartlar altında yoğun bakımda yatan hastaları virüs ve mikrop riskinden korumak istediğimiz için yoğun bakım üniteleri pozitif basınçlı oda olarak tasarlanır. Ancak pandemi dönemlerinde yoğun bakımda yatan enfekte hastalardan başka odalara ve birimlere virüs ve bakterilerin gitmesini engellemek istediğimiz için bu odaları negatif basınçlı odalara çevirmek isteriz. Bazı merkezi sistemler bu düzenlemeye izin verirken diğer sistemlerde bunu yapmak maalesef çok maliyetli olmaktadır. Bu gibi durumlarda temiz hava dolapları kullanılabilmektedir. Pozitif basınçlı odadaki fazla hava emilip, virüs ve bakterileri hapseden HEPA Filtrelerden geçirilip dışarı verilmektedir. Bu sayede oda negatif basınçlı hale gelebilmektedir.

Hastaneler dışında AVM gibi merkezi havalandırma sistemi olan ancak yüzde 100 doğal hava beslemesinin yapılamadığı geniş ve kalabalık yerler ile sirkülasyonun çok olduğu tüm kapalı alanlar, yüksek risk içermektedir.

Klima ve havalandırma tarafında alınan virüs önlemleri ve tedbirleri neler? Bu cihazlar virüs ve kirli havayı nasıl temizliyor? Çalışma yapısı hakkında bilgi verebilir misiniz?

İnsan yoğunluğu çok olan kapalı bir ortamda temiz hava solumak ve havanın kalitesini artırmak için kullanılan cihazlarda olmazsa olmazlar şunlardır; HEPA Filtreli olmaları, bulundukları hacmi saatte minimum 5 kere çevirebiliyor olmaları (ortam türüne göre saatte 15 çevirime kadar ihtiyaç duyulabilir), elektrik tüketimi nedeniyle verimli fanlara sahip olmaları, filtre alanlarının yüksek, filtre değişim aralıklarının da uzun olması.

AVM’ler gibi kalabalık ve geniş mekanlarda öncelikle yapılması gereken işlem, merkezi havalandırma sistemlerinde %100 taze hava beslemesine geçilmesidir. Pandemi öncesi çalışma senaryolarında enerji tüketiminden tasarruf sağlayabilmek için bu tip merkezi havalandırma sistemlerinde emilen havanın bir kısmı kaba filtrelemeden sonra içeri geri verilmekteydi. Ancak bu durum pandemi dönemlerinde kesinlikle kaçınılması gereken bir çalışma otomasyonudur. TTMD ve İSKİD başta olmak üzere bu konuyla ilgili gerekli çağrılar, yetkili kuruluşlarca defalarca yapılmaktadır. Ancak bazı merkezi havalandırma sistemlerinde bu tip bir değişiklik yapmak maalesef mümkün değildir. Bu gibi sistemlerde geri dönüş havasının filtreleme sistemleri HEPA sınıfı filtreler ile değiştirilerek bir miktar önlem alınabilir.

Merkezi havalandırma sistemleri tasarlanırken, normal şartlar düşünülür. Yani pandemi gibi olağandışı şartlar düşünülerek tasarlanmazlar. Bu yüzden pandemi gibi olağandışı dönemlerde, ek bazı sistemlere ihtiyaç duyulmaktadır. Yapılan son araştırmalar ve Dünya Sağlık Örgütü’nün son açıklamaları, virüsün hava yoluyla da bulaştığına dair bulgular elde edildiğini teyit etmektedir. Yani enfekte bir insanın bulunduğu ortamda bulunan havalandırma sistemi yetersizse virüsü başka insanlara bulaştırma ihtimali bulunmaktadır. HEPA Filtreli Temiz Hava Dolapları, hem lokal bölgelerde çok daha efektif bir havalandırma sağlayacak, hem de iç ortamın havasını daha sık temizleyerek daha steril bir ortam oluşmasına katkıda bulunacaklardır. BOA AİR markamızla ürettiğimiz Temiz Hava Dolapları, H14 sınıfı HEPA Filtreleri ve yüksek kapasiteli ve verimli EC Fanları sayesinde geniş ve kalabalık iç mekanların havasını efektif bir şekilde temizler. NASA tarafından yapılan çalışmalar ve araştırmaların sonucuna göre, HEPA Filtreler göreceli olarak koronavirüs gibi nano boyutlardaki mikroorganizma ve partikülleri %100’e yakın bir oranda yakalayabilmektedir.

Ofis, Cadde Mağazaları gibi daha küçük işletmelerde ve mekanlarda hava kalitesi nasıl yükseltilir?

Buradaki ayrım aslında şu şekilde yapılmalıdır; merkezi havalandırma sistemi olan işletmeler ve olmayan işletmeler. Bazı işletmelerde merkezi bir havalandırma sistemi bulunmaz. Bunun yerine doğal havalandırma dediğimiz cam/pencere gibi bir açıklıktan taze hava alımı sağlanır. Bazı işletmelerde ise iklimlendirme amaçlı lokal klima üniteleri kullanılmaktadır.

Kuaförler, marketler, mağazalar ve ofislerin genelinde merkezi bir havalandırma sistemi bulunmaz. Bu gibi mekanlar doğal havalandırma yöntemleriyle havalandırılır. Doğal havalandırma yöntemlerinde ise taze ve temiz havanın homojen olarak dağılımı maalesef mümkün değildir. İç kısımlara doğru ilerlendikçe hava kalitesi düşmektedir. Bununla beraber özellikle sonbahar mevsimi itibariyle bu tip mekanlarda cam ve pencere açılması da hava şartları sebebiyle mümkün olamayacaktır.  Bu sebepten temiz ve sağlıklı havaya sahip olmak isteyen bu tip işletmeler, portatif temiz hava dolapları ile bu çözüme kavuşabilirler.                                                                                                                        

Merkezi havalandırma sistemine sahip ofislerde ise durum AVM’lerdekine benzerdir. Buradaki en önemli fark, ofis çalışanlarının neredeyse bütün bir günü bu ortamda geçirmesidir. Aynı durum AVM çalışanları için de geçerlidir. Bu yüzden iç ortamda temiz hava elde etmek özellikle bu tip yapılarda çok büyük önem arz etmektedir.

Pandemi döneminde üretim ve servis hizmetini nasıl sağladınız?

Pandemi döneminde ofis çalışanlarımız evden esnek çalışma modeline geçti. Fabrika çalışanlarımızın işe geliş gidiş saatlerinde yeni düzenlemeler yaptık. Çalışma aralıklarını seyrelttik. Girişlerde her gün aksatmadan ateş ölçümü yaptık. Bağışıklık sistemi zayıf ve kronik hastalıkları olan çalışanlarımıza izin verdik. Tüm çalışma alanlarımızı, araçlarımızı belli aralıklarla temizleyerek virüs ve bakterilerin tutunmalarını önledik. Çalışanlarımızı sağlık taramasından geçirerek, ayrıca eğitimler düzenledik. Tüm önlemlerimizi eksiksiz aldığımız ve titizlikle uyguladığımız için de iş akışımızda hiçbir duraksama olmadı, tam kapasite üretime devam ettik.

Endüstri 4.0 olmazsa olmaz, siz bu alanda ciddi yatırımlar yapıyorsunuz. Bize bu yatırımlar ve geleceğin teknolojileri hakkında bilgi verebilir misiniz?

Endüstri 4.0, akıllı ve verimli üretim tesisleri için olmazsa olmaz bir dönüşümdür. Önümüzdeki dönemde bu dönüşümü sağlayamamış firmaların rekabet gücünün azalacağını öngörüyoruz. Bu bağlamda kendi fabrikamızda bu dönüşüm yatırımlarını yaptığımız gibi, imalatını yaptığımız makinalarımızı da bu anlamda geliştiriyoruz.

B-Control isimli yeni nesil kontrol panellerimizin Ar-Ge çalışmaları tüm hızıyla devam ediyor. Bu kontrol panelimiz, makinelerimizin üzerinde bulunan sensörler vasıtasıyla topladığı verileri, bulut platformumuza aktararak “BIG DATA” oluşturacaktır. Oluşacak olan bu BIG DATA ile B-Control paneline sahip cihazlarımız çalışma senaryolarını güncelleyerek, performanslarını sürekli olarak gelen yeni bilgiler ile arttıracaklardır. Bununla beraber B-Control paneli, “Kestirimci Bakım” olarak isimlendirilen ve bakım ekiplerini hata / arıza oluşmadan uyaran erken uyarı sistemlerini de uygulayabileceklerdir.

Yani kısaca B-Control panele sahip olan müşterilerimiz, sadece kendi prosesinden değil, müşterimiz olan yüzlerce prosesten gelen bilgi ve tecrübeden faydalanarak yüksek verim ve performans ile çalışan cihazlara sahip olabileceklerdir.

Eklemek istedikleriniz?

Hava temizliği konusu dünyada önemli bir gündem maddesi olarak değerlendirilmektedir. Özellikle hava kirliliği kaynaklı ölümlerin astronomik bir şekilde arttığı bir dönemde yaşıyoruz. Sadece Avrupa’da her yıl 400.000 insan bu sebepten ölüyor. Dünya Ekonomi Forumu’na (WE Forum) göre bu alanda sağlık harcamaları sadece Avrupa’da 100 milyar Euro’yu buluyor.

Greenpeace’in açıkladığı verilere göre dünya nüfusunun %95’i kirli ve sağlıksız hava soluyor, ki bu bahsedilen değerler dış ortam hava kalitesi ile ilgili. İç ortam hava kalitesi, dış ortama göre 7 kata kadar daha sağlıksız. Dünya genelinde toplanan tüm veriler gerçekten kötü bir durumu ortaya koyuyor. Sanayi tesislerinde “imisyon” olarak isimlendirilen ölçümler mevcut ve bunlar yasal olarak düzenleniyor ancak yaşam alanlarında bu konuda bir düzenleme bulunmuyor. Bizim önerimiz özellikle insan yoğunluğunun yüksek olduğu alanlarda PM2.5 ve VOC gibi sağlığımızı direkt tehdit eden kirliliklerin sürekli olarak izlenmesidir. Bu kirliliklerin yoğun olduğu bölgelerde temiz hava dolapları gibi pratik çözümler hızlı iyileşme noktasında faydalı olacaktır.